Το ενωτικό δημοψήφισμα - Ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄

Στις 15 Ιανουαρίου 1950 διεξήχθη παγκύπριο ενωτικό δημοψήφισμα, για την έκφραση της λαϊκής θέλησης σχετικά με το μέλλον του νησιού. Σε αυτό προσήλθαν το 95,7% όσων είχαν δικαίωμα ψήφου και απαίτησαν με την υπογραφή τους την ένωση του νησιού με την Ελλάδα. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ανακοίνωσε την 4^η Φεβρουαρίου 1950 ο αρχιεπίσκοπος στον βρετανό κυβερνήτη, ο οποίος απορρίπτοντας το αποτέλεσμα αυτού, απάντησε ότι το ζήτημα της ένωσης είναι κλειστό. Τον Μάιο του 1950 κυπριακή πρεσβεία μετέβη στο Λονδίνο, δεν έγινε όμως δεκτή από τον υπουργό Αποικιών. Έτσι, αναχώρησε στην Αμερική, όπου την 26^η Σεπτεμβρίου 1950 υπέβαλε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη γραμματεία του Ο.Η.Ε μαζί με αίτηση εφαρμογής της αρχής της αυτοδιάθεσης.

Ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄

Ο ενωτικός αγώνας συνεχίστηκε με την ίδια θέρμη και μετά την 20^η Οκτωβρίου 1950 όταν, ύστερα από το θάνατο του Μακαρίου Β΄, ανήλθε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Κύπρου ο Μακάριος Γ΄. Ο νέος εθνάρχης είχε επιχειρήσει από το 1951 μέχρι το 1955 αλλεπάλληλα ταξίδια στην Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία με  σκοπό να διαφωτίσει τη διεθνή κοινή γνώμη και να εξασφαλίσει την υποστήριξή της για το δικαίωμα του κυπριακού λαού για ελευθερία και αυτοδιάθεση……………………….

Τον Μάιο και τον Ιούνιο του 1952 οργανώθηκαν στην Αθήνα μεγάλα συλλαλητήρια. Ανάλογες εκδηλώσεις γίνονταν σε όλη αυτήν την περίοδο και στην Κύπρο, σε μια εντατικοποίηση του αγώνα για γρήγορη λύση του θέματος, σύμφωνα με τους πόθους του κυπριακού λαού………………………………………

Στις 27 Απριλίου 1953 ο Μακάριος απηύθηνε επιστολή στον κυβερνήτη της Κύπρου Σερ Άντριου Ράιτ, με την οποία ζητούσε από τη βρετανική κυβέρνηση να διευκολύνει την άσκηση του δικαιώματος αυτοδιάθεσης του κυπριακού λαού, σύμφωνα με την απόφαση της 16^ης Δεκεμβρίου 1952 της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 1950. Στην επιστολή εκείνη ο κυβερνήτης απάντησε ότι η βρετανική κυβέρνηση «δεν σκοπεύει να επιφέρει οποιαδήποτε αλλαγή στην κυριαρχία της Κύπρου και θεωρεί το ζήτημα κλειστό»……………………………