Το Κυπριακό στον ΟΗΕ – Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου

Στα πλαίσια της 13^ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών οργανώθηκαν από τη βρετανική και αμερικανική αντιπροσωπεία ιδιαίτερες συναντήσεις του Έλληνα και του τούρκου υπουργού εξωτερικών Αβέρωφ και Ζορλού, οι οποίοι συμφώνησαν να συζητήσουν το θέμα και να εξεύρουν μια συμβιβαστική λύση.

Έτσι το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου του 1959 έγιναν στη Ζυρίχη συνομιλίες μεταξύ των πρωθυπουργών και των υπουργών εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας, οι οποίες κατέληξαν στη συμφωνία της Ζυρίχης και συνιστούσαν νέες τριμερείς επαφές με τη Μεγάλη Βρετανία. Στις 13 Φεβρουαρίου 1959 άρχισε πράγματι στο Λονδίνο τριμερής διάσκεψη, η οποία έγινε από τις 17 Φεβρουαρίου πενταμερής, με τη συμμετοχή του εκπροσώπου των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, Μακαρίου και Φαζίλ Κιουτσούκ και έληξε στις 19 του μήνα με την υπογραφή από τους  πέντε συμφωνίας, η οποία προέβλεπε την ίδρυση ανεξάρτητης δημοκρατίας της Κύπρου και περιλάμβανε εκτός των βάσεων, οι οποίες δόθηκαν κατά κυριαρχία στους βρετανούς.: 1) τη βασική διάρθρωση του νέου κράτους 2) συνθήκη εγγύησης μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Ελλάδας, της Αγγλίας και της Τουρκίας 3) συνθήκη συμμαχίας μεταξύ αυτής, της Ελλάδας και της Τουρκίας 4) δηλώσεις των πέντε μερών και συμπεφωνημένα μέτρα για την προετοιμασία των νέων διακανονισμών στο νησί.

Οι Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου υπήρξαν το αποτέλεσμα σκληρής ανάγκης και η κατάληξη ενός διλήμματος, μπροστά στο οποίο έθετε τη βρετανική κυβέρνηση τον κυπριακό λαό και την ηγεσία του: ή τις συμφωνίες ή το σχέδιο Μακμίλαν. Το Σύνταγμα Ζυρίχης δεν υπήρξε προϊόν της ελεύθερης βούλησης του κυπριακού. Η Βουλή δεν είχε καν το δικαίωμα να τροποποιεί τα βασικά άρθρα του. Εξάλλου, παραχωρήθηκαν στους Τουρκοκύπριους δυσανάλογα ως προς την αριθμητική αναλογία τους δικαιώματα, με τα οποία η μειοψηφία είχε τη δύναμη να ανατρέπει τη θέληση της πλειοψηφίας. Με τις συμφωνίες επετράπη στην Τουρκία να επανέλθει στην Κύπρο. Βάσει της συνθήκης συμμαχίας, 650 Τούρκοι στρατιώτες εγκαταστάθηκαν στο νησί ως τμήμα του τριμερούς στρατηγείου. Αλλά και πέρα από τις αντιδημοκρατικές αυτές διατάξεις, με τη Συνθήκη Εγγύησης δόθηκε στην Τουρκία το δικαίωμα μονομερούς επέμβασης στην Κύπρο, όσες φορές νόμιζε ότι απειλείται η εδαφική ακεραιότητα ή ότι διατρέχει κίνδυνο η κατάσταση πραγμάτων που διαμορφώθηκε με το Σύνταγμα……………………………….