Η Κλασική εποχή ( 475 – 325 π.Χ )

Η εποχή αυτή σφραγίστηκε από τους αγώνες των Κυπρίων να ανακτήσουν την ελευθερία τους. Οι απόπειρες που έγιναν ήταν πάρα πολλές. Χαρακτηριστικά αναφέρεται η αποστολή αθηναϊκού εκστρατευτικού σώματος από 200 πλοία υπό τον Χαριτιμήδη το 549/458 π.Χ, η οποία δε έφερε αποτέλεσμα. Η προσπάθεια επαναλήφθηκε από τους Αθηναίους το 450/449 με την αποστολή ναυτικής δύναμης υπό τον Αθηναίο στρατηγό Κίμωνα. Ο αιφνίδιος όμως θάνατός του στο Κίτιο καταδίκασε σε αποτυχία την εξέγερση και με τη γνωστή συνθήκη του Καλλία 449/448 π.Χ διευθετήθηκαν οι διαφορές Ελλήνων Περσών, οπότε το όνειρο της Κύπρου για την αποτίναξη του περσικού ζυγού έμεινε ανεκπλήρωτο.

Περί το 411 π.Χ στην πολιτική αρένα της Κύπρου εμφανίστηκε η ρωμαλέα και ευγενής μορφή του βασιλιά της Σαλαμίνας Ευαγόρα Α΄. Οι εξαίρετες ικανότητές του και η ευρεία ελληνική παιδεία του σφράγισαν ανεξίτηλα τις πολιτικές και πολιτιστικές εξελίξεις του νησιού αυτή την περίοδο.

Η Αρχαϊκή εποχή (725 – 475 π.Χ )

Η υποδούλωση της Κύπρου στους Ασσύριους έγινε το 709 π.Χ, όταν ο βασιλιάς Σαργών Β΄ εξανάγκασε τους Κύπριους βασιλείς να τον «προσκυνήσουν», γεγονός που αναφέρεται στη στήλη του Σαργώνος,που βρέθηκε στο Κίτιο και σήμερα φυλάσσεται στο μουσείο του Βερολίνου.

Με το θάνατο του βασιλιά Εσχαρδώνος το 669 π.Χ, φαίνεται ότι έκλεισε και ο κύκλος της ασσυριακής παρουσίας στην Κύπρο. Την περίοδο αυτή στο νησί υπήρχε ανομοιογενής πληθυσμός,αφού υπήρχαν περισσότερες της μιας γλώσσες. Οι επαφές με τον αιγαιακό χώρο εντάθηκαν και μεγάλες ποσότητες ροδιακής κεραμικής έφτασαν στο νησί. Η ασσυριακή κυριαρχία δεν επέδρασε σοβαρά στον κυπριακό πολιτισμό, αφού μετά τη λήξη της ακολούθησε μια εκατονταετής περίοδος πλήρους ανεξαρτησίας και πολιτιστικής ανάτασης για τον τόπο.

Το 475 π.Χ η Αρχαϊκή περίοδος τερματίζεται. Μέσα από ένα ταραχώδες κλίμα πολιτικοστρατιωτικών αναμετρήσεων ανάμεσα στην περσική Αυτοκρατορία και την Ελλάδα, η Κύπρος εισήλθε στην Κλασική περίοδο.

Εποχή του Χαλκού (2.500 – 1050π.Χ )

Σ΄ αυτή την περίοδο οι πολιτιστικές αλλαγές που παρατηρούνται ήταν ταχύρρυθμες και χάραξαν νέες προοπτικές για τη ζωή του νησιού. Η εξόρυξη και εκμετάλλευση του χαλκούχου μεταλλεύματος από τα πλούσια κοιτάσματα των περιοχών της Αμπελικούς, της Καλαβασού, της Ταμασσού κ.α. διαμόρφωσαν συνθήκες που ευνόησαν την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου. Εντάθηκαν οι εμπορικές συναλλαγές με τον κόσμο της Ανατολής και του Αιγαίου, και μαζί με τα προϊόντα ανταλλάσσονταν ιδέες, νεωτερισμοί και τεχνικές που αφομοιώνονταν και εφαρμόζονταν στην καλλιτεχνική παραγωγή.

Οι ιστορικοί χρόνοι

Η προϊστορία του νησιού τελειώνει γύρω στο 1075-1050 π.Χ, όταν οι μεγάλες πόλεις της Ύστερης Χαλκοκρατίας καταστράφηκαν ή οι περισσότερες εγκαταλείφθηκαν. Η εισαγωγή ενός νέου μετάλλου,του σιδήρου, που αντικατέστησε τον χαλκό, εγκαινίασε τη λεγόμενη εποχή του Σιδήρου.

Γεωμετρική εποχή (1050 – 725 π.Χ )

Οι μεταβατικοί χρόνοι από την ύστερη Χαλκοκρατία στη Γεωμετρική περίοδο ακολούθησαν φυσιολογική εξέλιξη. Η Κύπρος ήταν πυκνοκατοικημένη και πολιτιστικά ενιαία. Οι πόλεις, που σύμφωνα με τον μύθο ιδρύθηκαν από τους ήρωες του Τρωικού πολέμου, πολιτικά συσπειρώθηκαν γύρω από τις μυκηναϊκής καταγωγής αριστοκρατική τάξη, της οποίας εκπρόσωπος ήταν ο βασιλιάς. Έτσι, άρχισαν να ακμάζουν οι πρώτες πόλεις – κράτη, με σημαντικότερες τη Σαλαμίνα, το Κίτιο, τη Λάπηθο, το Κούριο, τους Σόλους και την Πάφο.

Στον τομέα της Λογοτεχνίας η επίδραση της Ελλάδας ήταν άμεση. Ο ποιητής Στασίνος, για τον οποίο πιστεύεται ότι ήταν γαμπρός του Ομήρου, δημιούργησε τα Κύπρια Έπη.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Προϊστορία και αρχαιότητα

Εποχή του Λίθου (7000–2500 π.Χ περίπου)

Σύμφωνα με τα πορίσματα της αρχαιολογικής έρευνας, η πρώτη ανθρώπινη εγκατάσταση στο νησί τοποθετείται στην πρώιμη Νεολιθική εποχή, περίπου το 7.000 π.Χ. Όσον αφορά την προέλευση των πρώτων κατοίκων της Κύπρου, υπάρχουν δύο θεωρίες: αυτή που λέει ότι κατέπλευσαν από την απέναντι ηπειρωτική ακτή ( Συρία, Παλαιστίνη, Μικρά Ασία), διασχίζοντας το σχετικό θαλάσσιο πέρασμα και αυτή που λέει ότι ήταν αυτόχθονες στον νησιωτικό χώρο και συνεπώς ο ρωμαλέος νεολιθικός πολιτισμός έχει τις ρίζες του σε άλλο παλαιότερο μεσολιθικό ή ακόμη και παλαιολιθικό υπόβαθρο. Ευρήματα αρχαιότερα της Νεολιθικής περιόδου πιθανόν υπάρχουν στην περιοχή της Κερύνειας και του Ακρωτηρίου, όπως προκύπτει από πρόσφατες έρευνες. Παρόλα αυτά, τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν επιτρέπουν βέβαια συμπεράσματα για τη μια ή την άλλη άποψη πριν ολοκληρωθούν οι συγκεκριμένες αρχαιολογικές ανασκαφές και έρευνες επιφανείας.

Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Κατά την επίσημη απογραφή του 1960 (όταν η Κύπρος μετά από αγώνες απόκτησε την ανεξαρτησία της από τους Βρετανούς) ο συνολικός πληθυσμός του νησιού ήταν 573.566 και κατανέμονταν ως εξής:

Ελληνοκύπριοι 441.656

Τουρκοκύπριοι 104.942

Μαρωνίτες 2.752

Αρμένιοι 3.378

Λατίνοι 4.505

Ο πληθυσμός της Κύπρου συνδέεται άμεσα με τη μακραίωνη και πολυκύμαντη ιστορία του νησιού, ενώ η σύνθεσή του επηρεάζεται από τη γεωγραφική θέση, αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις που σημάδεψαν αποφασιστικά την πορεία του κυπριακού προβλήματος, όπως διαμορφώθηκε στα τελευταία εκατό χρόνια.

Το συντριπτικό ποσοστό των Κυπρίων είναι Έλληνες, που αποτελούν το 80% του συνολικού πληθυσμού. Οι Ελληνοκύπριοι είναι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων που εποίκησαν την Κύπρο κυρίως μετά τον Τρωικό πόλεμο.

Από τη 2^η π.Χ χιλιετία η Κύπρος είχε ελληνοποιηθεί. Οι ελληνικές πόλεις ήταν διασκορπισμένες σε ολόκληρο το νησί, ιδιαίτερα στα βόρεια τα νότια και τα δυτικά παράλια. Ο τότε πληθυσμός της Κύπρου αφομοίωσε τον ελληνικό πολιτισμό, τα ήθη και τα έθιμα και παρέμεινε πιστός και σταθερός σε αυτά, παρά τους αλλεπάλληλους μεταγενέστερους εποικισμούς από άλλους λαούς, που και μακραίωνοι ήταν και καταπιεστικό χαρακτήρα είχαν (Ρωμαίοι, Φράγκοι,Βενετοί, Τούρκοι, Βρετανοί).

Οι Τούρκοι κάτοικοι του νησιού αποτελούν τη μεγαλύτερη μειονότητα του νησιού και συνθέτουν το 18% του συνολικού πληθυσμού πλην την τουρκική εισβολή φυσικά του 1974 με τους εποίκους των60-65.000 από τα βάθη της Μικράς Ασίας. Οι Τουρκοκύπριοι είναι κυρίως απόγονοι των Οθωμανών στρατιωτών που κατέλαβαν την Κύπρο το 1571. Ο σουλτάνος ενθάρρυνε τότε τον αποικισμό της Κύπρου με την παραχώρηση στους εποίκους από την Τουρκία καλλιεργήσιμης γης. Τα πιο εύφορα και πλούσια εδάφη αποσπάστηκαν με τη βία από τους Έλληνες ιδιοκτήτες τους και δόθηκαν στους Τούρκους πασάδες και στους εποίκους.

Οι Μαρωνίτες κάτοικοι του νησιού προήλθαν από τη γειτονική μεγάλη μαρωνική κοινότητα της Συρίας και του Λιβάνου και έφθασαν στην Κύπρο σε διάφορες περιόδους, μαζικά όμως, τον 8^ο αιώνα μ.Χ, εξαιτίας των αραβικών επιδρομών και διωγμών. Οι Μαρωνίτες της Κύπρου είναι χριστιανοί καθολικοί και υπάγονται θρησκευτικά στη Μαρωνική Αρχιεπισκοπή του Λιβάνου.

Οι Αρμένιοι κάτοικοι του νησιού είναι απόγονοι μεταναστών που έφτασαν στην Κύπρο γύρω στο 591 μ.Χ. Πολλοί επίσης κατέφυγαν στο νησί κατά την περίοδο της γενοκτονίας των Αρμενίων από τους Τούρκους το 1916.

Οι Λατίνοι ή Ρωμαιοκαθολικοί κάτοικοι του νησιού είναι απόγονοι των Φράγκων, Βενετών και Γενοβέζων που κατέκτησαν την Κύπρο και παρέμειναν εκεί για πολλά χρόνια πριν τους Τούρκους.

Η τελευταία απογραφή όλου του πληθυσμού, που έγινε πριν την εισβολή των Τούρκων το 1974, ήτα ένα χρόνο νωρίτερα και καταγράφτηκαν 631.778.

Μετά την εισβολή, επειδή δεν υπάρχει προσπέλαση στα κατεχόμενα, όλες οι απογραφές γίνονται μόνο για τον πληθυσμό των ελεύθερων περιοχών του νησιού.

ΚΥΠΡΟΣ

Με έκταση 9.251 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί της Μεσογείου, μετά τη Σικελία και τη Σαρδηνία. Απέχει72 χιλιόμετρα από την Τουρκία (βόρεια), 104 χιλιόμετρα από τη Συρία (ανατολικά), 265 χιλιόμετρα από τη νησιωτική Ελλάδα (δυτικά) και 350 χιλιόμετρα από την Αίγυπτο (νότια).

Το μεγαλύτερο μήκος του νησιού,από ανατολικά προς δυτικά, είναι 218 χιλιόμετρα και το μεγαλύτερο πλάτος του, από τα βόρεια προς τα νότια, είναι 93 χιλιόμετρα.

Η καίρια γεωγραφική της θέση στη βορειανατολική γωνία της Μεσογείου, ανάμεσα σε τρεις ηπείρους (Ευρώπη - Ασία -Αφρική) και κοντά σε πανάρχαιους πολιτισμούς, έπαιξε πρωταρχικό και σπουδαίο ρόλο στη διαμόρφωση της ιστορίας, της γεωγραφίας, του πολιτισμού και τελικά του πεπρωμένου της.

Η γειτνίασή της προς τη Διώρυγα του Σουέζ και τις αραβικές πετρελαιοπαραγωγικές χώρες, η σπουδαία στρατηγική της θέση κοντά σε περιοχές όπου συγκρούονται μεγάλα οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά συμφέροντα (Μέση Ανατολή, Τουρκία, Ελλάδα, Αιγαίο, Βόσπορος, Εύξεινος Πόντος, Αραβικός Κόλπος) και ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει ως γέφυρα ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, σε αναπτυσσόμενες και αναπτυγμένες χώρες, της προσφέρουν μεγάλα πλεονεκτήματα και οφέλη, αλλά την εμπλέκουν πάντα και σε επικίνδυνες περιπέτειες,που αποτυπώθηκαν πολλές φορές στη μακραίωνη ιστορία της.

Η Κύπρος γνώρισε πολλούς πολέμους και πολλούς κατακτητές, από τους πρώτους θαλασσοκράτες λαούς μέχρι την πρόσφατη εισβολή των Τούρκων (1974) και την παράνομη κατοχή του 40% του εδάφους της..